Narciarstwo biegowe, biathlon, slalom, skoki narciarskie to najbardziej spektakularne sporty zimowe. Każdy z nich korzysta z nart – specjalnego sprzętu zwiększającego prędkość poruszania się po śniegu. Urządzenia te zostały wynalezione przez człowieka kilka tysięcy lat temu i przez wieki były stale ulepszane.
Jak pojawiły się narty
Ludy żyjące w północnych regionach planety od dawna myślały o stworzeniu środka transportu w głębokim śniegu. Niekończące się śnieżne przestrzenie utrudniały chodzenie, nie pozwalały szybko pokonywać odległości między wioskami. A podczas polowania zaspy śnieżne uniemożliwiały pogoń za zwierzyną. Starożytni pilnie potrzebowali wygodnych gadżetów, które pomogłyby im czuć się pewnie na śniegu.
Pierwsze narty były prymitywnymi rakietami śnieżnymi. Były to drewniane ramy w kształcie owalu, pokryte pasami ze skóry zwierzęcej. Czasami takie urządzenia były tkane z elastycznych prętów. Na takich nartach nie dało się ślizgać, ale stosunkowo łatwo było po nich przejść w głębokim śniegu. Uważa się, że pierwsze rakiety śnieżne były używane przez Indian i Eskimosów Ameryki Północnej w epoce paleolitu. Nie były rozpowszechnione w Europie.
W jaskiniach Norwegii odkryto rzeźby naskalne przedstawiające narciarzy, wykonane około czterech tysięcy lat temu. Na zdjęciach widać kawałki drewna przywiązane do nóg. Znaleziska archeologiczne w Skandynawii sugerują, że narciarstwo biegowe pojawiło się po raz pierwszy w tym regionie. Starożytne narty miały różną długość - prawa była nieco krótsza i służyła do odpychania. Starożytni rzemieślnicy przycinali powierzchnię ślizgową nart skórą lub zwierzęcym futrem.
Z historii narciarstwa
Narty były również używane w życiu codziennym narodów zamieszkujących terytorium współczesnej Rosji. Świadczą o tym malowidła naskalne odkryte na początku ubiegłego wieku nad brzegami Morza Białego i jeziora Onega. Na masywnych głazach zachowały się wizerunki paleolitycznych myśliwych i rybaków, do których nóg przymocowano narty typu ślizgowego. W rejonie Pskowa archeolodzy znaleźli fragmenty starożytnych nart, które mają ponad trzy tysiące lat.
Narty, bardzo przypominające współczesny sprzęt sportowy, odkryli badacze podczas wykopalisk starożytnego Nowogrodu. Urządzenia te miały około dwóch metrów długości; przednie końce nart są lekko uniesione i lekko spiczaste. W miejscu gdzie powinna znajdować się noga narciarza znajduje się pogrubienie oraz przelotowy otwór, przez który oczywiście przewleczono skórzany pas.
Sztuka narciarstwa była wysoko ceniona wśród ludów północnych. Dowody na to można znaleźć w eposach Finów, Karelów, Nieńców, Ostiaków. Opisując wyczyny bohaterów, gawędziarze ludowi często wspominają o ich umiejętnościach jazdy na nartach. Są też wzmianki o zawodach narciarskich, podczas których wyłoniono najbardziej zwinnych i najszybszych myśliwych. Narciarstwo dla starożytnych ludów miało ogromne znaczenie, ponieważ takie umiejętności w dużej mierze decydowały o sukcesie w polowaniu i pomyślności plemienia.
