Wyrażenie nadawców sportowych i dziennikarzy „total football” rozbrzmiewa regularnie, gdy tylko rozpoczną się kolejne mistrzostwa świata lub Europy lub gdy uczestnicy decydujących meczów Ligi Mistrzów wyjdą na boisko. Jednak prawdziwe znaczenie tego sportowego terminu, który pojawił się ponad 80 lat temu, często pozostaje dla fanów niezrozumiałe.
Instrukcje
Krok 1
Według ekspertów futbol totalny to jeden z wielu schematów gry. Opiera się na metodzie zwanej „wymiennością” lub „uniwersalnością”. Oznacza to zdolność każdego z zawodników drużyny, z wyjątkiem ograniczonego ruchu bramkarza po polu, do zmiany, jeśli to konieczne, początkowej pozycji z dowolnym kolegą z drużyny.
Krok 2
Grając w podobny sposób, środkowy napastnik może z powodzeniem pełnić funkcje np. skrzydłowego pomocnika. A środkowy obrońca, bez uszczerbku dla obrony, jest w stanie grać na ofensywie atakującej. Jak również na odwrót. Piłkarze są więc rodzajem wolnych artystów, niemal w równym stopniu potrafiących dobrze bronić, jak i dobrze atakować.
Krok 3
I robią to na boisku, zmieniając pozycje i role zupełnie niezależnie, będąc w ciągłym ruchu i starając się utrzymać piłkę pod kontrolą. Instrukcję trenera, a także samą wymienność, wzajemne ubezpieczenie, zawodnicy ćwiczą na zajęciach wstępnych. Główne niezbędne cechy to doskonała sprawność fizyczna, szybkość biegania i zabawne myślenie.
Krok 4
Historycy światowego futbolu wciąż spierają się o to, kto jako pierwszy wymyślił układ taktyczny, który umożliwił wykorzystanie futbolu totalnego. Ale nazwiska trenerów, których drużyny były w stanie osiągnąć największy sukces przy pomocy takiego systemu, są dokładnie znane. Pierwszy na tej liście jest Hugo Maisl, który na początku i w połowie lat 30. prowadził bardzo silną austriacką drużynę narodową. To Maisl, fan brytyjskiego futbolu ofensywnego, posiada słynne powiedzenie „Najlepszą obroną jest atak”.
Krok 5
Za rewelacyjne sukcesy na stadionach piłkarskich reprezentacja ojczyzny kompozytora Straussa otrzymała nawet przydomek „Wundertim” – „Wonder Team”. Po 14 meczach od kwietnia 1931 do grudnia 1932 Austriacy nie ponieśli w nich ani jednej porażki. Po pokonaniu reprezentacji Niemiec - 5:0 i 6:0, Belgii - 6:1, Szwajcarii - 6:0, Węgier - 8:2, Francji - 4:0, zostali liderami rozgrywek pre- wojenny futbol kontynentalny.
Krok 6
W finale nieoficjalnych Mistrzostw Europy-1932 podopieczni Maisla z wynikiem 4:2 pokonali przyszłych pierwszych mistrzów planety Włochów. Nawiasem mówiąc, to włoska reprezentacja narodowa zatrzymała ruch Austriaków do złota Pucharu Świata, Pucharu Świata. Po pokonaniu ich 1:0, nie bez skandalu i pomocy szwedzkiego sędziego Eklinda w półfinale swojego rodzimego turnieju 1934. Kolejnym wysokim osiągnięciem „totalnej” reprezentacji Austrii był srebrny medal igrzysk olimpijskich w 1938 roku.
Krok 7
Ale to już łabędzia piosenka „Wundertim”, która tak zaskoczyła świat pierwszym w historii totalnym futbolem. W tym czasie zdołała stracić nie tylko trenera, który zginął w 1937 roku i kapitana drużyny Matthiasa Sindelara, który zginął w nieznanych okolicznościach, ale także innych czołowych zawodników. Tak więc Franz Wagner, Karl Zischek i sześciu innych piłkarzy, wbrew swojej woli, zostali włączeni do drużyny narodowej faszystowskich Niemiec, która zdobyła Austrię i wysłana na Mistrzostwa Świata w 1938 roku.
Krok 8
Swoją drogą były piłkarz powojennej reprezentacji Austrii Ernst Happel, wychowany właśnie na pomysłach Hugo Meisla, pod koniec lat 60. zaczął z powodzeniem stosować w Holandii futbol totalny. Ale „Wundertim” nr 2 jest nadal uważany za węgierską drużynę narodową początku lat 50., zwaną „Złotą Drużyną” ze względu na swoje sukcesy. Na jej czele stanął miejscowy trener Gustav Shebesh, który zaszczepił totalny system gry i dobrał odpowiednich zawodników.
Krok 9
Od 4 czerwca 1950 r. do 4 lipca 1954 r. Złota Drużyna z Budapesztu, w której błyszczała Gyula Grošić, Jeno Buzanski, Gyula Lorant, Ferenc Puskas, Jozsef Bozik, Nandor Hidegkuti i inne światowe gwiazdy futbolu tamtych lat, z powodzeniem rozegrała 34 mecze. Po 31 zwycięstwach w nich i trzech remisach. Wśród tych, które wygrały Węgrzy, znalazły się drużyny Anglii (6:3 i 7:1), Szwecji (6:0), Jugosławii (2:0), Włoch (3:0), Brazylii (4:2), Niemiec (8:3).
Krok 10
Prowadzeni przez Gustava Shebesha „totalni” Węgrzy wygrali Igrzyska Olimpijskie 1952 w Helsinkach i dotarli do finału Pucharu Świata w 1954 roku. To właśnie w nim, wraz z porażką 2:3 z RFN, została przerwana wyjątkowa i nigdy nie powtarzająca się passa zwycięstw węgierskiej reprezentacji narodowej. Po tym, nawiasem mówiąc, wznowiono i trwało przez kolejne 18 meczów, ostatecznie kończąc się dopiero w 1956 roku.
Krok 11
Zdobyte 60 lat temu srebro w Pucharze Świata było ostatnim znaczącym osiągnięciem Złotej Drużyny i całego futbolu Shebesh, który przemianował na „socjalistyczną”. Negatywny wpływ na losy reprezentacji miały tragiczne wydarzenia na Węgrzech w 1956 roku i późniejsza emigracja kilku czołowych zawodników, w tym najlepszego napastnika Ferenca Puskasa, który wyjechał do Hiszpanii. A sam trener został wysłany na niezasłużoną emeryturę.
Krok 12
20 lat później reprezentacja Holandii pokazała własną wersję futbolu totalnego z wyraźnym naciskiem na pełną kontrolę nad piłką i ciągły znaczący ruch zawodników. Na jej czele stanął Rinus Michels, uczeń brytyjskiego trenera Jacka Reynoldsa. Ten ostatni trenował kiedyś najlepszy holenderski klub Ajax (Amsterdam) i zdołał zaszczepić w tej drużynie, w tym Michelsa, umiejętności totalnego stylu gry.
Krok 13
Ale Holendrzy, którzy pokazali światu tak wybitnych, uniwersalnych mistrzów futbolu, jak Rud Król, Johan Neeskens i Johan Cruyff (Cruyff), nie zostali najsilniejsi na świecie. W ostatnim meczu mistrzostw 1974 z Niemcami, „Mechaniczna Pomarańcza”, jak nazwano reprezentację Holandii z powodu pomarańczowego munduru i prawie nieprzerwanego ruchu przez boisko, zwyciężyła po golu Neeskensa. Jednak w końcu też przegrał - 1:2.
Krok 14
Cztery lata później reprezentacja Holandii ponownie dotarła do finału, w którym zgodnie z tradycją totalnego futbolu przegrała. Tym razem w dogrywce Argentyna - 1:3. Holendrzy pokazali też swoją nowoczesną wersję totalnego futbolu na Mistrzostwach Świata 2014, gdzie w pierwszej rundzie pokonali ówczesnych mistrzów świata, Hiszpanów - 5: 1. A w meczu o trzecie miejsce bez problemu pokonali gospodarzy Brazylijczyków - 3:0.
Krok 15
W Związku Radzieckim pojęcie futbolu totalnego kojarzyło się przede wszystkim z nazwiskiem słynnego trenera Dynama Kijów i reprezentacji narodowej 1970-80 Walerego Łobanowskiego. Jego zespoły wyglądały tak doskonale „naoliwione” i „dostrojone”, że nawet uznani faworyci się z nimi liczyli. A fani i eksperci czasami nazywali graczy takich jak Oleg Błochin, Władimir Bessonow i Aleksiej Michajliczenko „maszynami do wydobywania złota”.
Krok 16
Zwłaszcza Dynamo Kijów dwukrotnie w swojej historii zdobyło Puchar Zdobywców Pucharów, pokonało w Superpucharze mistrzów świata z Bayernu Monachium i dotarło do półfinału Ligi Mistrzów. A reprezentacja ZSRR, kierowana przez Walerego Łobanowskiego i wykorzystująca najważniejsze elementy futbolu totalnego, zagrała w finale Mistrzostw Europy w 1988 roku i ćwierćfinałowym etapie Mistrzostw Świata w 1982 roku.
Krok 17
We współczesnym rosyjskim futbolu nie ma futbolu totalnego w klasycznym tego słowa znaczeniu. Ani poszczególne zespoły, ani reprezentacja naszego kraju tego nie pokazują. To właśnie ta okoliczność w dużej mierze zadecydowała o jej nieudanym występie na mundialu w Brazylii. Tam rosyjska drużyna nawet nie wyszła z grupy, nie pokonawszy rywali z Korei Południowej, Belgii i Algierii.
